Ze zijn toch slim genoeg
Een veel voorkomend idee rond hoogbegaafdheid is dat deze kinderen slim zijn en er dus in het leven vanzelf wel zullen komen. Ze kunnen hun plan trekken, hebben genoeg verstand om te studeren en de dingen te doen die ze moeten doen. Moeten we aan deze kinderen ook extra tijd en energie besteden?
MAAR… klopt dit idee wel? Het antwoord is duidelijk: NEE, dit klopt niet! Hoogbegaafde kinderen komen er niet vanzelf; ze hebben onze hulp (d.i. van ouders, leerkrachten en andere betrokkenen) nodig. Maar hoe komt dat nu eigenlijk?
Hoogbegaafde kinderen fietsen veelal door hun kinder- en schooljaren. Iets leren gaat voor hen vaak vanzelf. In de kleuterschool leren ze weinig nieuws en ook in de lagere school moeten ze voor heel veel dingen weinig moeite doen. Ofwel kennen ze de nieuwe leerstof al, ofwel pikken ze dit wel razendsnel op, zonder al te veel inspanningen of fouten. Dit lijkt natuurlijk allemaal heel leuk en makkelijk. Er is hierbij alleen een belangrijke keerzijde: hierdoor ontwikkelen deze hoogbegaafde kinderen (vaak) een aantal essentiële krachten in zichzelf ONVOLDOENDE. Welke krachten zijn dit dan wel? Jan Kuipers omschrijft volgende krachten die alle kinderen – ook hoogbegaafde kinderen – nodig hebben:
- kunnen doorzetten, OOK en vooral als het moeilijk is
- fouten durven maken
- hulp durven vragen
- kunnen nadenken over hoe je een taak maakt
- kunnen omgaan met tegenslagen en kritiek
- gedisciplineerd en geconcentreerd kunnen werken
- voor jezelf kunnen opkomen
- vertrouwen hebben dat je het goed kan, OOK en vooral als het moeilijk is
Deze essentiële krachten kunnen kinderen maar in zichzelf ontwikkelen ALS ze geconfronteerd worden met moeilijke opdrachten of uitdagingen. Pas dan gaan ze leren om écht inspanningen te leveren, om door te zetten en leren ze omgaan met fouten en faalervaringen. Pas dan gaan ze écht geconcentreerd moeten werken, de nodige discipline aan de dag moeten leggen en zelfvertrouwen opbouwen. Als het allemaal te makkelijk is, teveel vanzelf gaat, dan worden die krachten onvoldoende ontwikkeld en komen deze kinderen vroeg of laat in de problemen: panikeren bij moeilijke opdrachten, blokkeren als iets niet meteen lukt, uitdagende opdrachten weigeren, drama bij de minste of kleinste fout, stress bij huiswerk, afhaken bij hobby’s die enige moeite vragen, zichzelf erg dom voelen, geen zelfvertrouwen (meer) hebben…
Het belang van school en leerkrachten is hierbij duidelijk. Deze kinderen hebben nood aan uitdaging, ook al voelen ze zich gelukkig in de klas en vragen ze er zelf niet om. Jij kan als leerkracht, professional echt het verschil voor hen maken. En… niet enkel de schoolse context is van tel! Ook thuis kunnen ouders zich inzetten om deze krachten te oefenen en ook buitenschools zijn er heel wat mogelijkheden. Denk maar aan sport, muziek, artistieke activiteiten, programmeren, een taal leren en wat nog allemaal! Het is een voortdurend streven naar een evenwicht tussen de verschillende contexten zodat deze kinderen ook écht kunnen leren en hun talent tot bloei kunnen laten komen! Heb je vragen of wil je samen met mij bekijken hoe jij als leerkracht het verschil voor deze kinderen kan maken, dan nodig ik jou graag uit voor een gratis kennismakingsgesprek. Stuur me een mailtje (tinneke@maunaloa.be) en we spreken elkaar snel!
