“Hij krijgt uitdaging, maar hij wil het niet”, is een uitspraak die hier meermaals weerklinkt. Zowel ouders als leerkrachten lopen hier wel eens tegenaan. Ze bedenken en ontwerpen projecten, opdrachten, uitdagende oefeningen en dan… [STILTE]… gebeurt er niets. Hij wil het niet EN WAT NU? Stoppen? Doorgaan? Aanmoedigen? Verplichten? Pushen?
Is dit herkenbaar voor jou?
In zo’n situaties gaat het vaak niet bij een kind over ‘niet willen’, maar eerder over ‘niet durven’ of ‘niet weten hoe eraan te beginnen’? Hoogbegaafde kinderen vliegen vaak door ons onderwijs. Veel dingen leren ze vanzelf, zonder enige moeite of inspanningen te leveren of fouten te maken. Ze kennen alle kleuren al voor ze instappen als 2,5-jarige. Ze kennen plots alle letters en cijfers. Ze kunnen uit zichzelf tellen en hebben zichzelf misschien al leren rekenen tot 10. Ze hebben zich al heel wat dingen eigen gemaakt, die hun leeftijdsgenoten op school nog moeten leren. Zo gaat alles lekker vanzelf, maar ze hebben weinig kansen om te leren doorzetten en te leren mislukken. Als ze dan geconfronteerd worden met nieuwe, moeilijke dingen – wat ze wel natuurlijk nodig hebben! – dan lopen ze vast. Ze weten niet hoe eraan te beginnen. Ze begrijpen niet dat ze niet meteen de oplossing zien. En dan stoppen ze ermee… of ze beginnen er gewoonweg niet aan! Op die momenten denken en handelen ze vanuit een vaste mindset: ik ben zoals ik ben en dat staat nagenoeg vast. Oefenen, proberen, fouten maken, niet opgeven heeft zo’n kind dan nog niet gelinkt aan LEREN.
Maar… wat is die mindset nu eigenlijk? Mindset is het Engelse woord voor ‘overtuiging’. Het staat voor de manier waarop kinderen (en volwassenen!) denken over zichzelf en in het bijzonder over hun intelligentie, kwaliteiten en talenten, én de veranderbaarheid daarvan. Carol Dweck, een Amerikaanse wetenschapper, ontdekte dat kinderen en volwassenen op twee verschillende manieren kunnen denken: vanuit een vaste mindset of vanuit een groei mindset. Kinderen die sterk denken vanuit een vaste mindset geloven dat alles min of meer vast staat. Ze hebben een bepaalde ‘hoeveelheid’ intelligentie en kwaliteiten meegekregen bij de geboorte en moeten het daarmee de rest van hun leven stellen. Kinderen die sterk denken vanuit een groei mindset daarentegen geloven dat ze steeds kunnen blijven groeien. Je talenten zijn slechts het startpunt; je kunt steeds beter worden in iets door hard te werken en te oefenen.
En wat nu? Het goede nieuws is dat we een mindset kunnen trainen. We kunnen kinderen inzicht geven in hoe onze mindset, onze overtuigingen en onze hersenen werken. Op die manier kunnen we stapje voor stapje kinderen die (al te) vaak vanuit een vaste mindset denken en handelen begeleiden en stimuleren om vaker voor een groei mindset te kiezen. Om stapje voor stapje een uitdaging te leren aangaan.
Wil je weten hoe ik kinderen begeleid rond mindset? Stuur me een mailtje op tinneke@maunaloa.be, ik antwoord met veel plezier!
