Ik hoor dit vaak van leerkrachten en ouders. En ja, kinderen moeten zich goed voelen op school. Daar ben ik het volmondig mee eens. Maar zorgt uitdaging écht voor stress? Of is het net het gebrek aan uitdaging dat kinderen onder druk zet?
Geen uitdaging = geen stress?
Ik begrijp de bezorgdheid van leerkrachten: ze willen stress bij kinderen vermijden. Maar voor (hoog)begaafde kinderen kan het ontbreken van uitdaging juist leiden tot verveling en onderpresteren. En dat? Dat veroorzaakt óók stress.
Verveling kan leiden tot:
- Moeilijk of storend gedrag in de klas (bijv. de clown uithangen, wiebelen, prullen, treuzelen, door de klas roepen…)
- Slordig of nonchalant werken
- Regressief gedrag, oftewel een terugval naar jonger gedrag (bijv. plots terug accidentjes, terugval in taalgebruik…)
- Ontploffingen, frustraties, moeilijker gedrag thuis
- Demotivatie, verlies in interesses… Het brandend vuur in kinderen wordt dan eerder een waakvlammetje.
Deze stress mogen we niet negeren. Dit vraagt om actie.
Uitdaging op school is nodig!
En dus ja: uitdaging op school is nodig. En ja, uitdaging opstarten kan inderdaad ook voor stress zorgen. Maar dit is stress op korte termijn, tijdens de opstartfase. Als (hoog)begaafde kinderen uitdaging niet gewoon zijn, dan is het nodig om dit leerproces te ondersteunen. Kinderen moeten de kans krijgen om te leren wat ze allemaal kunnen doen om de uitdagende klus te klaren: de instructie nog een keer lezen, de relevante informatie van de irrelevante informatie scheiden, zoeken of er nog extra info onderaan de opdracht staat, proberen en nog eens proberen, fouten maken en eruit leren, een kladblaadje gebruiken, een tip of hulp durven vragen en vooral niet opgeven en stapje voor stapje leren hoe ze zo’n uitdaging kunnen aanpakken… Al deze leerkansen zijn broodnodig en kunnen enkel geboden worden wanneer er echte uitdaging gegeven wordt. Dit vraagt tijd en kan in de opstartfase inderdaad voor stress zorgen. En natuurlijk moeten we kinderen niet zondermeer in het diepe gooien, maar is begeleiding in deze opstartfase cruciaal. En eens kinderen stap voor stap ontdekken hoe ze zo’n uitdaging kunnen aangaan, bouwen ze succeservaringen op en neemt hun echte zelfvertrouwen toe. En net dát hebben zij nodig. En op lange termijn komt de uitdaging hen echt ten goede. Op lange termijn is uitdaging dé beste (en enige) optie.
Kortom, ik pleit ervoor dat kinderen zich goed voelen. En dit kan echt wel hand in hand gaan met uitdaging bieden. Voor (hoog)begaafde kinderen kan het gebrek aan passende uitdaging nét leiden tot verveling en stress, wat hun welbevinden negatief kan beïnvloeden. Door hen uitdaging aan te bieden kunnen we net hun leer- en oplossingsstrategieën en hun zelfvertrouwen versterken, wat net zorgt voor een hoger welbevinden. En dus ja, dan voelen deze kinderen zich goed.
PS: Dit is één van de (vele) uitdagingen waarmee je als ouder geconfronteerd kan worden in het grootbrengen van (hoog)begaafde kinderen. Wil je meer weten over het opvoeden van deze kinderen? Dan ben je van harte welkom op mijn gratis webinar ‘Help, ik heb een hoogbegaafd kind in huis‘ op dinsdag 11 maart.
